عطسه کردن

عطسه، که به عنوان یکی از عکس‌العمل‌های طبیعی و غریزی بدن به حساب می‌آید، بیش از آنچه در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، پیچیده است. این فرایند که با «اپشوو!» شناخته می‌شود، در واقع، یک مکانیزم دفاعی بدن است که برای پاک‌سازی مجاری تنفسی از محرک‌ها و عوامل بیماری‌زا فعال می‌شود. از آنجایی که علت‌های متعددی برای عطسه وجود دارد، می‌توان آن را نشانه‌ای از حالات مختلف سلامتی دانست. این علت‌ها می‌توانند شامل واکنش‌های آلرژیک به گرده گیاهان، گرد و غبار، موی حیوانات خانگی، یا حتی عفونت‌های ویروسی نظیر سرماخوردگی باشند. همچنین، تغییرات ناگهانی دمای محیط یا قرار گرفتن در معرض نور شدید، می‌تواند باعث تحریک پایانه‌های عصبی در مجاری بینی شده و منجر به عطسه شود.

اتفاقات مهم در هنگام عطسه | خطرات نگه داشتن عطسه

تعریف عطسه

عطسه، که به عنوان یک پدیده فیزیولوژیک و رفتاری شناخته می‌شود، عبارت است از خروج ناگهانی و قدرتمند هوا از راه دهان و بینی. این عمل، که به طور ناخودآگاه و در پاسخ به تحریک‌هایی مثل آلرژی‌ها، عفونت‌ها و دیگر محرک‌های موجود در مخاط بینی رخ می‌دهد، در واقع یک واکنش دفاعی بدن به شمار می‌رود. هدف از این فرآیند، حذف عوامل تحریک‌کننده و محافظت از دستگاه تنفسی در برابر ورود و تجمع آلاینده‌ها و عوامل بیماری‌زا است. عطسه نه تنها به پاکسازی مسیرهای تنفسی کمک می‌کند بلکه به عنوان یک سیگنال هشدار دهنده برای افراد اطراف در مورد وجود بیماری‌های احتمالی عمل می‌کند.

اتفاقات مهم در هنگام عطسه:

زمانی که عاملی خارجی مانند گرده‌های گیاهی، ذرات گرد و خاک، یا میکروب‌ها وارد بینی می‌شوند، بدن به طور خودکار فرآیند عطسه را آغاز می‌کند. این فرآیند با ارسال پیام از گیرنده‌های حسی مخاط بینی به مرکز عطسه در مغز آغاز می‌شود. مرکز عطسه، که در بخش خاصی از مغز قرار دارد، به نوبه خود پیام‌هایی را به اعضای مختلف بدن مانند دیافراگم، عضلات قفسه سینه، عضلات شکم، تارهای صوتی، و عضلات ناحیه پشتی گلو ارسال می‌کند تا این اعضا به صورت هماهنگ عمل کرده و به اخراج ماده تحریک‌کننده کمک کنند. این فرآیند هماهنگ شده نه تنها به حفظ سلامت دستگاه تنفسی کمک می‌کند بلکه مانع از ورود و تجمع عوامل مضر در مجاری تنفسی می‌شود.

دلایل اصلی عطسه

عطسه فرآیندی طبیعی است که می‌تواند ناشی از عوامل متفاوتی باشد. در بیشتر موارد، عطسه به عنوان واکنش بدن به حضور عوامل تحریک‌آمیز در محیط، مانند گرده گل‌ها، کپک، شوره پوست حیوانات خانگی، و گرد و غبار رخ می‌دهد. همچنین، استنشاق کورتیکواستروئیدها که اغلب در اسپری‌های بینی به کار می‌روند یا دیگر داروها نیز می‌تواند موجب عطسه شود. عوامل دیگر شامل سرماخوردگی یا آنفولانزا، ترک مواد مخدر و محرک‌های محیطی مانند آلودگی هوا، هوای بسیار خشک، مصرف غذاهای بسیار تند، تجربه احساسات قوی، و برخورد با برخی داروها و پودرها است. این تنوع عوامل نشان‌دهنده این است که عطسه مکانیسم دفاعی بدن است که به منظور پاک‌سازی مسیرهای تنفسی از این عوامل تحریک‌آمیز عمل می‌کند.

حقایقی در مورد عطسه و ضربان قلب

شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه ضربان قلب هنگام عطسه متوقف می‌شود، اما حقیقت این است که «ایست قلبی» و «مکث ضربان قلب» دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. ایست قلبی به معنای توقف کامل ضربان قلب برای مدتی بیش از ۳ ثانیه است، که می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی در ریتم قلبی باشد. در حالی که ضربان قلب ما در طول روز به طور طبیعی تغییر می‌کند و با فعالیت‌های مختلف، مانند دویدن یا خواب، سرعت آن افزایش یا کاهش می‌یابد. عطسه، که یک عملکرد طبیعی بدن است، ممکن است موجب تغییرات کوتاه مدت در ریتم قلب شود، اما به هیچ وجه باعث توقف ضربان قلب نمی‌شود. در واقع، این یک فرآیند کوتاه مدت است که بدون هیچ تأثیر طولانی‌مدتی بر سلامت قلب اتفاق می‌افتد.

خطرات نگه داشتن عطسه: 

نگه داشتن عطسه می‌تواند به عنوان یک عادت نادرست و مضر شناخته شود که عواقب ناخواسته‌ای برای سلامتی فرد به همراه دارد. عطسه، که یک واکنش طبیعی و اجباری بدن به محرک‌های خارجی است، دارای قدرت و فشار قابل توجهی می‌باشد که به طور طبیعی به منظور پاک‌سازی مجاری تنفسی از مواد زائد و محرک‌ها عمل می‌کند. زمانی که فردی تلاش می‌کند عطسه را با بستن دهان و گرفتن بینی خود مهار کند، این اقدام موجب افزایش بی‌رویه فشار در داخل مجاری بینی، گلو و حتی می‌تواند به ساختارهای حساس چشم و گوش آسیب برساند.

یک مورد بسیار شدید که در مجله پزشکی بریتانیا گزارش شده، نشان می‌دهد که یک مرد ۳۴ ساله که تلاش کرده بود عطسه قدرتمند خود را با بستن دهان و بینی مهار کند، به طور جدی دچار آسیب دید. این اقدام نه تنها باعث پارگی بخشی از گلوی او شد، بلکه عواقب دیگری نظیر ناتوانی در بلع بدون درد و از دست دادن قابلیت تکلم را نیز به دنبال داشت. در نهایت، این فرد نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای یک هفته داشت، طی این مدت از طریق لوله تغذیه غذا دریافت کرد و برای پیشگیری از عفونت، درمان با آنتی‌بیوتیک وریدی را تجربه کرد.

این مورد خاص به عنوان یک هشدار جدی برای افرادی عمل می‌کند که عادت به نگه داشتن یا مهار کردن عطسه دارند. پزشکان توصیه می‌کنند که به منظور جلوگیری از بروز آسیب‌های احتمالی، افراد باید اجازه دهند عطسه به صورت طبیعی و بدون محدودیت رخ دهد، ضمن آنکه از روش‌های بهداشتی مانند پوشاندن دهان و بینی با دستمال کاغذی یا آرنج خود به منظور جلوگیری از پخش میکروب‌ها استفاده کنند.

نتیجه‌گیری: 

با توجه به مطالب بررسی شده در این مقاله، روشن می‌شود که نگه داشتن عطسه می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت فرد داشته باشد. عطسه، که بخشی طبیعی از سیستم دفاعی بدن است، نباید مهار شود. این واکنش طبیعی نه تنها به پاک‌سازی مجاری تنفسی کمک می‌کند بلکه از ورود میکروب‌ها و ذرات مضر به داخل بدن جلوگیری می‌کند. افزون بر این، مورد مطالعه‌ای که در مجله پزشکی بریتانیا منتشر شده است، به خوبی نشان می‌دهد که عواقب نگه داشتن عطسه می‌تواند فراتر از یک ناراحتی ساده باشد و به آسیب‌های جدی منجر شود.

بنابراین، توصیه می‌شود که افراد به جای نگه داشتن عطسه، از روش‌های بهداشتی مانند پوشاندن دهان و بینی با دستمال یا آرنج خود هنگام عطسه استفاده کنند تا هم از سلامت خود محافظت کنند و هم به حفظ سلامتی دیگران کمک نمایند. این رویکرد نه تنها مانعی برای اجرای واکنش‌های طبیعی بدن نیست، بلکه به پیشگیری از انتقال بیماری‌ها نیز کمک می‌کند.